HISTORIA

W 1997 powieść Harry Potter i Kamień Filozoficzny trafiła w ręce Davida Heymana, brytyjskiego producenta filmowego prowadzącego wytwórnię Heyday Films. Postanowił on zaprezentować wytwórni Warner Bros. pomysł zekranizowania jej. W 1999 Rowling sprzedała za milion funtów brytyjskich prawa do adaptacji czterech pierwszych książek z serii Harry Potter. Pisarka wymogła, by obsadę stanowili wyłącznie brytyjscy (ewentualnie irlandzcy) aktorzy, zdjęcia powstawały w Wielkiej Brytanii, a Warner Bros. nie miało prawa kręcić filmów nie na podstawie jej powieści.

WYDANIE

Premiera pierwszego filmu z cyklu, Kamień Filozoficzny, odbyła się 4 listopada 2001 w Wielkiej Brytanii i 14 listopada w Stanach Zjednoczonych. Dwa dni później produkcja weszła na ekrany kin; w kolejnych krajach pojawiała się sukcesywnie aż do maja 2002. Rok po premierze filmu, czyli w listopadzie 2002, wydana została druga część, Komnata Tajemnic. Po przerwie w 2003 następne filmy, Więzień Azkabanu i Czara Ognia, ukazały się kolejno w maju 2004 i listopadzie 2005. W czerwcu 2007 odbyła się premiera Zakonu Feniksa, a na jesień 2008 zaplanowano zaprezentowanie Księcia Półkrwi, jednak z przyczyn komercyjnych – mimo ukończenia produkcji – przeniesiono go o siedem miesięcy, aż do lipca 2009. Dwuczęściowe Insygnia Śmierci wydano w listopadzie 2010 i lipcu 2011. Ostatnia część jako jedyna została wydana w pełni w 3D (choć nakręcono ją w 2D). Uroczysta premiera Insygniów Śmierci: Części II odbyła się 7 lipca 2011 na Trafalgar Square w Londynie.

NAGRODY I RECENZJE

Wszystkie osiem filmów spotkało się z dużym uznaniem krytyków i licznymi nominacjami do prestiżowych nagród. W sumie Harry Potter został 15 razy nominowany do Oscara, jednak nigdy żaden z jego twórców nie dostał statuetki, za co Akademia była krytykowana przez media. Za to w 2011 podczas 64. ceremonii rozdania nagród Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych (BAFTA) J.K. Rowling, Rupert Grint, Emma Watson, producenci David Heyman i David Barron oraz reżyserowie David Yates, Mike Newell i Alfonso Cuarón odebrali honorową nagrodę statuetkę imienia Michaela Balcona za wkład w brytyjską kinematografię. Poza tym filmy o Harrym Potterze zdobyły dwie nagrody BAFTA (za scenografię w Czarze Ognia i efekty specjalne w Insygniach Śmierci: Części II) oraz 5 nominacji do Grammy za ścieżki dźwiękowe.

FABUŁA

Akcja Harry’ego Pottera toczy się w alternatywnej wersji naszej rzeczywistości, w której istnieje niezależne społeczeństwo czarodziejów; z własnymi szkołami, ministerstwem magii, instytucjami itp. Jest ono ukrywane przed zwyczajnymi, niemagicznymi ludźmi (nazywanymi przez czarodziejów mugolami). Głównym bohaterem jest Harry Potter, sierota wychowany w spokrewnionej rodzinie mugoli, w wyniku zamordowania jego rodziców przez Lorda Voldemorta (naprawdę nazywał się Tom Marvolo Riddle, tytuł Lorda i imię Voldemort to przydomek). Harry w dniu jedenastych urodzin dowiaduje się o swojej przynależności do świata czarodziejów od półolbrzyma Hagrida, będącego gajowym w Hogwarcie. Chłopiec rozpoczyna siedmioletnią edukację w Szkole Magii i Czarodziejstwa o nazwie Hogwart, gdzie poznaje Rona i Hermionę, z którymi zaprzyjaźnia się i razem stawiają czoła licznym przygodom, które opisane zostały między innymi jako zabicie Bazyliszka w Komnacie Tajemnic, odebranie Quirellowi Kamienia Filozoficznego, wyszarpnięcie Syriusza Blacka z paszczy Ministerstwa, akcja z przepowiednią, zabranie fałszywego horkruksa z jaskini. Dalsze poczynania Harry’ego odbywają się poza szkołą. Najważniejszą z nich jest walka z najpotężniejszym czarnoksiężnikiem wszech czasów, Lordem Voldemortem, który zabił rodziców Harry’ego, gdy ten miał rok. Akcja każdej z powieści odbywa się między 1991 a 1998 rokiem, zawsze między wakacjami aż do końca kolejnego roku szkolnego. Na wakacje uczniowie Hogwartu wracają do swoich domów w równoległym świecie mugoli.

KONTYNUACJE

W międzyczasie wydane zostały również książki Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć oraz Quidditch przez wieki, rozwijające świat Harry’ego Pottera, z których dochód został przeznaczony na cele charytatywne. Po napisaniu siódmego tomu autorka napisała książkę, wydaną pierwotnie w siedmiu odręcznie pisanych i ilustrowanych egzemplarzach, pod tytułem Baśnie barda Beedle’a. Niespełna rok później książka trafiła do sprzedaży detalicznej. W maju 2008 roku natomiast, Rowling napisała na potrzeby aukcji prequel serii Harry Potter liczący 800 słów. Tekst został zlicytowany 10 czerwca na cele dobroczynne. Akcja opowieści dzieje się 3 lata przed narodzinami Harry’ego i dotyczy przygody Jamesa Pottera i Syriusza Blacka z mugolskimi policjantami. Latem 2016 odbyła się premiera spektaklu Harry Potter i przeklęte dziecko na londyńskim West Endzie. Przedstawienie jest oparte na zupełnie nowej historii, współtworzonej przez Rowling wraz z Jackiem Thorne’em (scenariusz) i Johnem Tiffanym (reżyseria). 31 lipca 2016 scenariusz przedstawienia ukazał się w formie książkowej nakładem wydawnictwa Little, Brown.